Zdrowie często bywa stanem ulotnym. Dlatego też, aby je zachować, należy stosować prewencję.

Profilaktyka zdrowia obejmuje działania zapobiegające chorobom, dzięki ich wczesnemu wykryciu i leczeniu oraz utrwalaniu prawidłowych wzorców zdrowego stylu życia. Jako dział medycyny naprawczej koncentruje się ona na zdrowiu negatywnym, czyli patologii i jej przeciwdziałaniu. Jest ona skierowana do osób w różnym wieku i w różnym stanie zdrowia. Profilaktyka zdrowotna przynosi największe korzyści w prawidłowym rozwoju i funkcjonowaniu dzieci i młodzieży, ponieważ zapobiega zaburzeniom we wszystkich strefach zdrowia organizmu.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pod pojęciem zdrowia kryje się całkowity dobrostan człowieka (psychiczny, fizyczny i społeczny). Definicja zaproponowana przez WHO wychodzi zatem poza brak choroby czy innych niedomagań.

Współczesna medycyna istnieje i działa nie tylko w formie leczenia, lecz także i profilaktyki.

Jakie korzyści osiąga społeczeństwo dzięki działaniom prewencji w ochronie zdrowia?

• poprawę świadomości zdrowotnej społeczeństwa oraz stanu zdrowia populacji,

• obniżenie kosztów leczenia,

• zmniejszenie liczby zachorowań i zgonów, absencji chorobowej, a także ilości osób z powikłaniami chorób oraz trwałym inwalidztwem,

• zwiększenie odsetka wyleczeń, jak również wykrywalności chorób we wczesnym stadium rozwoju,

• mniejsze straty finansowe (zasiłki chorobowe, straty produkcyjne).

Profilaktyka zdrowotna skupia się na wspieraniu człowieka w jego prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu. Działa także w kierunku zagrożeń czy niepożądanych zjawisk społecznych. Posiada ona następujące fazy:

1. Profilaktyka wczesna, utrwalająca prawidłowe wzorce zdrowego stylu życia.

2. Profilaktyka pierwotna (I fazy), zapobiegająca chorobie przez kontrolowanie czynników ryzyka.

3. Profilaktyka wtórna (II fazy), przeciwdziałająca chorobie przez jej wczesne wykrycie i leczenie.

4. Profilaktyka III fazy, hamująca postęp choroby i ograniczająca powikłania.

    

Na każdym etapie prewencji zachorowań populacji istotną rolę odgrywa edukacja zdrowotna. To dzięki niej ludzie uczą się, jak dbać o zdrowie własne i innych. Edukacja zdrowotna skupia się na ukazaniu i uświadomieniu relacji między zdrowiem człowieka a stylem jego życia, a także środowiskiem społecznym i fizycznym. Działa ona na zasadzie przekazywania informacji, które kształtują zdrowotne postawy jednostek i motywują do realizacji zachowań służących zdrowiu.